برای رنگرزی الیاف یا کلاف نخ روشها و وسایل گوناگون وجود دارد و بهره گیری از همین روشها و وسایل است که هنر رنگرز را در ارائه رنگ مطلوب و مقاوم آشکارمی سازد. انتخاب روشها و وسایل ساده و گرفتن نتیجه ای مطلوب و رنگی باثبات، نشانگر تجربه مفید رنگرزی باشد.

به طور عمده رنگرزی در کارگاهها به 2روش انجام می گیرد:

رنگرزی سنتی

در این کارگاهها رنگرزی در پاتیل های بزرگ مسی انجام می گیرد. حرارت این پاتیل ها به وسیله شغله آتش که به وسیله گاز یا نفت تغذیه می شود تأمین میگردد. پشمها بصورت ریسیده نشده یا کلاف نخ رنگرزی میشود. مراحل دندانه و رنگرزی در این پاتیل های بزرگ مسی انجام می گیرید. سپس آبگیری در سانتیروفوژهایی اغلب با ابعاد کوچک انجام می گیرد. به طور عمده اغلب کارها در این کارگاهها دستی و زیر نظر استادکار انجام می گیرد.

رنگرزی صنعتی

در کارگاههای بزرگ همه چیز کاملاً مکانیزه است و کارها به صورت ماشینی و با دستگاههای مختلف انجام می شود. و به جای پاتیل های مسی از دیگ های بخار که همان نقش را ایفا میکند استفاه می شود پشم معمولاً به صورت نخ رنگرزی می شود. ابتدا نخ ها را شل پیچی می کنند دستگاه «اشلاپ فورس» نخها را به صورت شل دور بوبین های سوراخ دار مخصوص رنگرزی میپیچد این سوراخها برای نفوذ رنگ به داخل نخها میباشد قطر بوبین با پشم که دور آن پیچیده میشود به 5/17 سانتیمتر می رسد. سپس بوبین ها را درون محفظه بوبین می چینند و این کار به صورتی انجام میگیرد که بوبین ها به هم نچسبند این محفظه ها بردو نوع اند.

الف) محفظه بوبین کوچک با ظرفیت 330 بوبین که به طور کل kg 250 وزن دارد.

ب) محفظه بوبین بزرگ با ظرفیت 660 بوبین که به طور کل 450 الی kg 500 بسته به بزرگی و کوچکی بوبین ها وزن دارد.

در این مرحله بوبین ها آماده رنگرزی هستند. آنها را وارد محفظه رنگرزی که همان دیگ بخار لست میکنند البته قابل ذکر است که قبل از این مرحله باید پشم ها شسته شده باشند تا چربی آنها گرفته شود زیراچربی موجود در روی الیاف باعث عدم نفوذ رنگ به طور مناسب و یکنواخت بر روی الیاف میگردد. شستشو توسط دترجنت صنعتی یا همان صابون صنعتی است صورت میگیرد از نمونه این صابون ها «نئونیل 910» می باشد. عمل رنگرزی باید بعد از شستشو انجام گیرد. که بسته به نوع رنگ مورد مصرف، مواد مصرفی متفاوت اند.

تانکهای جانبی جهت تزریق آب برای رنگرزی و شستشو به مخازن اصلی رنگرزی تعبیه شده اند و عمل تزریق را در حین رنگرزی به مخزن اصلی انجام می دهند. تانکهای کوچک همجهت تزریق رنگ و دندانه در پشت مخازن اصلی قرار دارند. دمای رنگرزی پشم 45 الی 50 درجه است که در این دما رنگ بخ مخزن اصلی تزریق می گردد. و در این هنگام حرارت راتا 100 درجه سانتیگراد می رسانند البته دمای بیشتر از این موجب نمدی شدن پشمها میگردد. رنگرزی 45 الی 60 دقیقه ادامه مییابد بعد با تزریق آب سرد به مخزن اصلی شروع به سرد کردن حمام می کنند. تا دما به 75 درجه برسد و پشم دیگر رنگ را پس ندهد. در این جا تزریق آب سرد به لوله هایی انجام میگیرد که در اطراف مخزن بین دو جداره دیواره مخزن قراردارند. سپس آب مخزن را تخلیه میکنند سپس پشمها را با آب سرد یک ربع شستشو می دهند و برای ثبات شستشویی پشم آمونیاک به کار می برند. در مرحله بعد برای خنثی کردن آمونیاک از اسید استیک استفاده میکنند. آمونیاک محیط حمام را بازی می کند و اسید باعث خنثی شدن محیط می گردد. در این مرحله حمام را تخلیه میکنند.

آخرین مرحله شستشو با آب معمولی است که برای پاک کردن اسیدی که روی پشم مانده، انجام می گیرد. بعد بوبین ها به دستگاه سانتریفوژ و سپس به دستگاه خشک کن منتقل می شوند. عمل آبگیری یک ساعت و عملیات خشک کردن حدود سه تا چهار ساعت بطول می انجامد. در این مرحله بوبین ها را سفت پیچی میکنند و نخها آماده ارائه به بازار می شوند پشم دراینجا به مدت 30 دقیقه در دستگاه بخار حرارت می بیند تا پیچ آن از بین برود و به اصطلاح حالت ملخی پیدا نکند.