نساجی نیوز: نساجی سنتی از مهمترین و قدیمی ترین صنایع بافندگی در یزد است اما این صنعت در حالی وارد صد سالگی خود شده است که بسیاری از واحدهای سنتی و دستی در آستانه تعطیلی قرار دارند.

به گزارش «نساجی نیوز» به نقل از مهر، نساجی به حدی در اقتصاد و فرهنگ ساکنان دومین شهر خشتی جهان جا باز کرده که بر اساس آمار‌های سازمان صنایع و معادن استان یزد، نزدیک به 40 درصد اشتغال صنعتی استان، 25 درصد اشتغال کل استان و 14.8 درصد از کل سرمایه ‌گذاری صنعتی استان یزد را به ‌خود اختصاص داده است.
با این حال صنعت نساجی یزد این روزها با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می ‌کند که نساجی سنتی و دستی در صف مقدم مشکلات قرار گرفته است. شاید تا همین 10 سال پیش بود که صدای چرخ های ریسندگی، شال بافی و... از خانه های کاهگلی یزد به گوش می رسید و طنین زندگی در خانه ها نواخته می شد اما با وارد شدن تکنولوژی، چرخ ها و دستگاه های خانگی یکی یکی جمع شدند و نساجی سنتی به تدریج به مرز تعطیلی کامل رسید.
شمد، شال، ترمه، پارچه های ساده و... از جمله دست بافته هایی بودند که در واحدهای نساجی سنتی به دست هنرمند زنان و مردان یزدی، بافته می شد و این تلاش تا جایی پیش رفت که شهرت دست بافته های یزد را جهانی کرد.
در این میان ترمه بیش از سایر دست بافته های نساجی جای خود را در میان مردم به ویژه گردشگران باز کرد و هنوز هم از آن به عنوان صنعت دست و یکی از ارزشمندترین بافته ها یاد می شود.
با ورود تکنولوژی واحدهای نساجی دستی و سنتی یک به یک در آستانه تعطیلی قرار گرفتند و اکنون ماشین های بزرگ در کارخانه های بزرگتر جانشین ذوق و خلاقیت هنرمندان یزدی شده است.
بحرانی که امروز در صنعت نساجی استان یزد از آن یاد می شود، مربوط به واحدهای سنتی و دستی است و بر خلاف آن واحدهای نساجی پیشرفته و صنعتی از رونق خوبی در این استان بر خلاف سایر استان ها بهره مند است.

واحدهای نساجی سنتی دیگر نمی توانند به حیات خود ادامه دهند

رئیس اداره صنایع و معادن استان یزد در مورد نساجی یزد نیز اظهار داشت: بخش عمده ای از واحدهای نساجی استان یزد سنتی، دستی و صنفی هستند که این واحدها هرگز نمی توانند با تکنولوژی واحدهای صنعتی بزرگ به حیات خود ادامه دهند.
محمدمهدی زارع با اشاره به آمارهایی که توسط برخی سایتها و نشریات در مورد تعطیلی واحدهای نساجی اعلام شده است، افزود: این تعطیلی ها به هیچ وجه مربوط به واحدهای صنعتی نیست و این واحدها به خوبی در استان در حال فعالیت هستند و مشکل اصلی مربوط به واحدهای سنتی و دستی است.
وی با بیان اینکه نساجی استان یزد در کشور و حتی در سطح بین المللی مطرح است، بیان داشت: زمانی دست بافته های سنتی دارای شهرت جهانی بود و امروز نیز محصولات واحدهای نساجی بزرگ از شهرت جهانی برخوردارند.
زارع با اشاره به مشکلات صنعت نساجی در استان یزد بیان داشت: تکنولوژی نساجی در استان یزد بسیار مطلوب است و اکنون بزرگترین ضعف صنعت نساجی استان یزد، طراحی و مد بافته هاست. در این زمینه از کشورهای رقیب عقب هستیم و مد و طراحی نیز حرف اول را در بازاریابی و جذب مشتری می زند.

دانشگاهیان وارد عرصه طراحی پارچه می شوند

زارع با بیان اینکه راهکارهای بسیاری برای رسیدن به رقبای جهانی در زمینه طراحی پارجه اندیشیده شده است، عنوان کرد: دانشگاه، اساتید دانشگاهی، پژوهشگران و دانشجویان را نیز وارد این عرصه کرده ایم و اگر این مشکل و نقص واحدهای نساجی استان برطرف شود، این واحدها هیچ چیز از واحدهای برتر دنیا کم نخواهند داشت.
وی با بیان اینکه ارائه آمار و گزارش ها از واحدهای نساجی سنتی سبب اجحاف در حق واحدهای صنعتی پیشرفته شده است، اظهار داشت: از آنجا که به طور مرتب اعلام شده که نساجی دچار بحران و مشکل است، هنگامی که واحدهای نساجی به بانکها برای دریافت تسهیلات مراجعه می کنند، طرح های آنها مورد پذیرش قرار نمیگیرد در حالی که مشکلات مربوط به واحدهای سنتی است.

عدم همکاری بانک ها، واحدهای نساجی صنعتی را در معرض نابودی قرار داده است

زارع بیان داشت: این امر سبب شده تا واحدهایی که با کمبود نقدینگی مواجه هستند، در معرض نابودی قرار گیرند. البته واحدهای نساجی صنعتی نیز دچار مشکلاتی هستند که شاید کمبود نقدینگی، واردات بی رویه، نبود بازار مناسب برای فروش در برخی ایام سال و ... از جمله این مشکلات باشد.
حسین فنایی رئیس خانه صنعت و معدن استان یزد نیز در این زمینه گفت: قاچاق محصولات نساجی و واردات بی‌ رویه از بیشترین دلایل رکود صنعت نساجی است.به روز نبودن فناوری به کار گرفته شده در واحد‌های تولیدی و ثابت بودن سرمایه در گردش نیز در این رکود موثر بوده و به ‌نظر می ‌رسد دولت باید با اختصاص تسهیلات کم بهره از این رکود جلوگیری کند.
در یزد راه اندازی خوشه نساجی کمک بزرگی به واحدهای نساجی استان کرده است اما تا رسیدن به نقطه آرمانی هنوز راه زیادی باقی مانده است.

برندهای شناخته شده در نساجی یزد انگشت شمارند

مدیرعامل خوشه نساجی شرکت شهرک های صنعتی یزد نیز با بیان اینکه صنعت نساجی یزد مهمترین بخش صنعت نساجی ایران به ‌شمار می ‌رود، اظهار داشت: با این وجود متأسفانه برندهای شناخته شده در نساجی استان یزد انگشت ‌شمار هستند و این برندها صرفا تولیدات کارخانه‌ های بزرگ را پشتیبانی می ‌کنند.
محمد امین بیان داشت: بهره ‌وری پایین در صنعت نساجی، افزایش قیمت تمام ‌شده، کاهش توان رقابتی را به همراه داشته است. کاهش بهره ‌وری را باید معلول فناوری قدیمی، فرسودگی دستگاه‌ ها، مصرف انرژی بالا همچنین سطح پایین خدمات فنی دانست.
اما مهارت آموزی در صنعت نساجی نیز مورد غفلت قرار گرفته و این امر سبب شده تا برخی از این واحدها نتوانند بهره وری بالایی داشته و با علم روز حرکت کنند.در حالی که حدود 95 درصد واحدهای فعال در صنعت نساجی یزد را کارگاه ‌های کوچک و متوسط تشکیل می ‌دهند و حدود 30 هزار نفر در حوزه‌ ها و گرایشهای مختلفی از صنعت نساجی استان یزد مشغول به کارند، توجه چندانی به طیف گسترده مهارتهای مورد نیاز نساجی وجود ندارد.

راه اندازی دهکده نساجی در یزد

در کنار همه مسائل مطرح شده، به نظر می رسد راه اندازی دهکده نساجی نیز بتواند به رونق هرچه بیشتر و شهرت افزونتر نساجی در استان یزد کمک کند.
محمدمهدی زارع مدیرکل صنایع و معادن استان یزد در این خصوص نیز اظهار داشت: دهکده نساجی یک ابتکار عمل خوب بود که توسط خوشه نساجی یزد کلید خورد و مورد حمایت مجموعه متولیان استان و وزیر وقت صنایع و معادن قرار گرفت. اما از آنجا که این ایده، ایده ای نو بود، نیاز به ساز و کارهای خاص خود داشت.
وی با بیان اینکه همچنان پیگیر راه اندازی دهکده نساجی هستیم، بیان داشت: اختصاص یک محل و مکان برای شروع کار، نیاز اصلی است.در حال حاضر دو گزینه برای دهکده نساجی در نظر گرفته شده که گزینه دارای اولویت، فضای قدیمی و باستانی استان یزد است که به نحوی با نساجی استان در ارتباط است.
مدیرکل صنایع و معادن استان یزد اظهار داشت: برای راه اندازی دهکده نساجی استان یزد ساز و کارهای حمایتی دولتی دیده نشده به همین دلیل لازم است بخش خصوصی به طور جدی وارد کار شود.
زارع در مورد موزه نساجی نیز عنوان کرد: این موزه در کنار دهکده نساجی راه اندازی می شود. اقدامات اولیه برای راه اندازی موزه نساجی در حال انجام است و هم اکنون در حال جمع آوری ملزومات موزه هستیم.
به هر ترتیب گرچه ممکن است نساجی سنتی و دستی یزد دیگر کم کم باید بار سفر ببندد و جای خود را به دستگاه های پیشرفته و تکنولوژی روز دنیا دهد اما واحدهای صنعتی نیز خالی از نقص و مشکل نیستند و برای اینکه صنعت صد ساله یزد همچنان پابرجا و پر قدرت به کار خود ادامه دهد، لازم است راهکارهای اساسی اندیشیده شود.
به نظر می رسد سرمایه گذاری بخش خصوصی، ساماندهی مدیریت واحدهای صنعتی نساجی، تقویت خوشه نساجی استان، رفع مشکل نقدینگی،‌ همکاری بانکها در ارائه تسهیلات، به روز کردن طراحی پارچه ها، بازاریابی صحیح و اصولی، نیازسنجی بازار، کنترل واردات، جلوگیری از قاچاق البسه و پارچه و... بتواند به رونق هرچه بیشتر این صنعت بومی کمک کند.

مدیر سایت یکشنبه 23 مرداد‌ماه سال 1390 ساعت 12:31 ب.ظ