1- همان طور که میدانید بسیاری از تنظیمات ماشین آلات برای کارکرد بهینه بر اساس خواص مواد اولیه تنظیم میگردد . از سوی دیگر کیفیت و ویژگی های مواد اولیه به طور مؤثری بر خواص و کیفیت محصول نهایی تأثیر میگذارد . پس در اولین مرحله باید مواد اولیه ورودی به سیستم را کنترل و با انتخاب آگاهانه تهیه نمود . یکی از مزایای آزمایشات تبدیل مشخصات مواد به داده های عددی و قابل اندازه گیری میباشد . از سوی دیگر باید توجه داشت که نساجی تنها از یک مرحله تشکیل نشده و شامل طیف وسیعی از فرآیند هایی چون تولید الیاف مصنوعی ، ریسندگی ، بافندگی ، تکمیل و رنگرزی ، تهیه منسوجات خانگی و صنعتی میباشد . پس باید توجه داشت که محصول یک فرآیند میتواند مواد اولیه ای برای مرحله ای دیگر باشد . مثلاً الیاف پنبه مواد اولیه خط ریسندگی بوده و نخ که محصول آن است ماده اولیه خط بافندگی میباشد و به همین ترتیب ادامه مییابد .

2- کنترل فرآیند تولید .اگر به صورت کامل و جامع بر تک تک مراحل تولید و کالاهای واسطه تولید شده در طی فرآیند کنترل و تسلط کامل داشته باشیم ، میتوان به بهترین شرایط تولید دست یافته و بالاترین کیفیت قابل دست یابی در محصول را ایجاد نمود . به این روش کنترل کیفیت گویند .

3- ارزیابی محصول نهایی

در این روش عیوب محصول تولیدی را قبل از آنکه به دست مشتری برسد پیدا کرده و کالا معیوب را حذف میکنیم . البته در این حالت دیگر مواد اولیه مورد فرآیند قرار گرفته و محصول نهایی تولید شده است و دیگر برای کنترل فرآیند دیر است . با توجه به نوع محصول و سیایت های شرکت تولیدی گاهی تنها تعداد انتخاب شده ای از نمونه ها آزمایش شده و گاهی اوقات تمامی محصول تولیدی کنترل میشود . مثلاً تمامی پارچه تولیدی کنترل شده و در شرایط تعریف شده ای درجه یک معرفی میشود .

4- جست و جوی مواد معیوب

پیدا کردن عیوب سیستم چه قبل و چه بعد از تولید نهایی سیستم راهی را برای تولید های بهتر در آینده باز میکند که یکی از دلایل انجام آزمایشات و جمع آوری اطلاعات محسوب میشود .

5- توسعه محصول و تحقیقات

در صنعت نساجی تکنولوژی همواره در حال تغییر میباشد . همانند ایجاد مواد اصلاح شده و یا بهبود روشهای تولید . البته یک ماده اصلاح شده برای آنکه بتواند به تولید انبوه رسیده و به بازار دست یابد باید ابتدا مورد آزمایش قرار گرفته و پارامتر های آن کاملاً مشخص شود تا در مراحل بعدی دچار مشکل نشود .

نمونه برداری استاندارد

آزمایشی درست و مورد اعتماد است که اگر همان مواد در زمان دیگر یا درمکان دیگر و یا حتی توسط فرد دیگری صورت گیرد همان نتیجه به صورت معنی داری بدون تفاوت بدست آید . در این صورت میتوان گفت که نتایج بدست آمده واقعی و یا صحیح میباشد .

1- تغییرات در مواد . مواد نساجی ذاتاً تغییرات زیادی را دارند . در این میان الیاف طبیعی بالاترین رنج تغییرات را دارا میباشد .

2- تغییرات ایجاد شده به دلیل تغییر در روش آزمایش . برای قابل اعتماد بودن نتایج بهتر است که آزمایش تحت شرایط یکی از استاندارد های قابل قبول انجام شده و استاندارد استفاده شده مشخص شود.

3- دما و رطوبت محیطی که در آن آزمایش انجام میشود . خواص بعضی از الیاف همچون پنبه ، کتان ، ویسکوز و ... به میزان دما و رطوبت حساس بوده و تغییر میکند . پس میزان دما و رطوبت در زمان آزمایش باید در حالت استاندارد باشد . دمای استاندارد 20 درجه سانتیگراد و رطوبت آن 65% میباشد .

4- مدل و روش ساخت تجهیزات آزمایشگاهی مورد استفاده در یک تست . مثلاً میزان پیل توسط یکی از دو ماشین پیلینگ بوکس و یا ماشین مارتیندل آزمایش شود . نتایج حاصل از این دو روش کاملاً به هم منطبق نمیباشد . پس در زمان انجام آزمایش باید روش و ماشین آلات آن ذکر گردد.

5- وضعیتی که تست تحت آن شرایط انجام شده است . مانند سرعت انجام آزمایش ، مدت زمان آن و فشار و ...

استاندارد هایی که برای آزمایش های نساجی مطرح شده است را میتوان به صورت زیر نام برد .

Din

ASTM

ISO

روشهای نمونه گیری

یکی از مسائلی که در مورد نمونه گیری اهمیت زیادی دارد آن است که باید کاملا رندم باشد تا مشخص کننده میزان واقعی جامعه باشد . مثلا برای آزمایش طول الیاف نمونه ای 20 میلی گرمی از الیاف را باید از یک عدل به وزن 250 کیلو گرم جدا کرده و آزمایش کنیم . در این حالت وزن نمونه یک یازده ملیونیوم وزن عدل میباشد ولی باید نمایانگر مشخصات واقعی کل عدل باشد .

نمونه گیری الیاف از عدل

Zoning

برای نمونه گیری از یک عدل با دست از 40 جای مختلف آن به صورت رندم نمونه هایی را بر میداریم . آنگاه هر توده از الیاف برداشته شده را به صورت رندم به دو قسمت تقسیم کرده و یک قسمت را کنار میگذاریم و این عمل را آنقدر تکرا ر میکنیم تا وزن هر دسته به n/x برسد . در این حالت n وزن نمونه کلی مورد نظر و x تعداد دسته الیاف (40) میباشد . دسته های باقی مانده را با هم مخلوط کرده و به عنوان نمونه به کار میبریم . دیاگرام این روش در زیر آمده است .

نمونه گیری الیاف از فتیله ، نیمچه نخ و نخ

Cut squire method

یکی از موارد مهم در این نمونه گیری آن است که الیاف با طول بلند تر احتمال انتخاب بالاتری را دارند که نتایج را تحت تأثیر خود قرار میدهد به این حالت Bias گویند و باید کنترل شود . دو روش برای کاهش این مسأله وجود ددارد :

1- تکرار آزمایش به کرات و دفعات زیاد .

2- نمونه گیری با روشی که Bias در هر آزمایش به یک اندازه تأثیر بگذارد .

این روش هم برای فتیله ، هم نیمچه نخ و هم نخ به کار میرود . برای این منظور ناحیه ای را که میخواهیم الیاف را از آن جدا کنیم میبریم . در صورت وجود تاب آن را با دست با تاب معکوس دادن باز میکنیم . سر آزاد آن را به بعد از رها کردن 5 میلی متر از آن با یک صفحه شیشه ای مانند شکل می پوشانیم . تمامی الیافی را که سر آنها از شیشه بیرون زده است را با نیروی ثابت بیرون کشیده و جدا میکیم . در این حالت تنها الیاف با طول طبیعی در زیر شیشه باقی خواهند ماند . حال صفحه شیشه ای را به عقب میبریم به صورتی که تعداد الیاف بیشتری سر آزاد در دسترس داشته باشند . حال آنها را یکی یکی بیرون کشیده و اندازه گیری میکنیم .

نمونه گیری از پارچه

وقتی از یک طاقه پارچه نمونه میگیریم باید به نتایج درستی دست یابیم . معمولا نمونه گیری از پارجه در جهت تار و پود به صورت جداگانه صورت میگیرد زیرا خواص آن در هر کدام از این جهات متفاوت میباشد . جهت تار باید قبل از نمونه گیری علامت گذاری شود . هیچ دو نمونه ای نباید شامل دقیقا یک سری تار و یا پودمشترک باشد .مثلا دو نمونه تاری نباید شامل تار های مشترک باشد ولی وجود پود مشترک ایرادی ندارد . در مورد نمونه های پودی هم به همین صورت میباشد . نمونه گیری نباید در ناحیه ای نزدیک تر از 50 میلی متری حاشیه های پارچه باشد زیرا خواص پارچه در این نواحی به دلیل آنکه در طول بافت تنش بیشتری داشته از مابقی قسمت ها متفاوت است .

مدیر سایت شنبه 28 آبان‌ماه سال 1390 ساعت 01:32 ق.ظ